Cronenburg: een 325 jaar oude Castricummer stolp

CASTRICUM - De stolpboerderij is een icoon van de provincie Noord-Holland, waar dit type boerderij zo’n 500 jaar geleden is ontstaan. Adviesorganisatie MOOI Noord-Holland heeft in opdracht van de provincie een inventarisatie gemaakt van alle nog aanwezige stolpen in Noord-Holland. Zij vonden 4846 stolpboerderijen, waarvan 767 een wettelijk beschermd monument zijn.

In de gemeente Castricum staat een aantal mooie stolpboerderijen. Een bijzondere stolp in de gemeente Castricum is boerderij Cronenburg aan de Heemstederweg, opvallend gelegen midden in het uitgestrekte weiland. Historisch onderzoek heeft aangetoond dat deze kapitale boerderij is gebouwd rond 1695. Bij de bouw is gebruikt gemaakt van bakstenen van het verwoeste kasteel Cronenburg dat vlakbij de boerderij stond. Door de eeuwen heen is Cronenburg vele malen verbouwd. Maar de centrale houten draagconstructie en delen van de muren stammen nog uit de 17de eeuw en zijn nooit vervangen.

Cronenburg is een provinciaal monument. Maar door langdurige leegstand verkeert het gebouw al een aantal jaren in slechte staat. Er zitten gaten in het rieten dak en draagmuren zijn ontzet. Als dit voortduurt dreigt het gebouw onherstelbare schade op te lopen.

Maar er gloort hoop. De eigenaren van Cronenburg hebben een gedetailleerd plan voor hergebruik ontwikkeld, dat door de experts van MOOI Noord-Holland wordt ondersteund. Het plan houdt in dat binnenin de boerderij drie ruime woonappartementen worden gerealiseerd. Daarbij blijven alle karakteristieke historische bouwelementen van de stolp intact, zoals vereist is voor een gebouw met de status van monument.

Dit nieuwe plan is het startpunt van een lange ambtelijke weg. Zo moet het worden goedgekeurd door provincie en gemeente. En omdat het gebruik van het pand verandert van bedrijfspand (boerderij) in woningen, moet het bestemmingsplan worden aangepast: een ingewikkelde procedure. Dit gaat minstens een jaar duren. Pas als dit achter de rug is, kan een de verbouwing beginnen en daarmee de redding van de oude stolp.

De Stichting Alkmaardermeeromgeving is één van de organisaties die zich zorgen maken over het verval van Cronenburg. Zij roept gemeente en provincie op om te helpen het verdere verval van Cronenburg te stoppen en mee te werken aan de nieuwe bestemming voor dit provinciaal monument.