Het archeologische verhaal van de neergeschoten Dambuster bij Castricum

CASTRICUM - Vanaf 2 juli is de tentoonstelling Oorlog in de lucht, weerslag in de grond te bezoeken in Huis van Hilde. Uitgangspunt van deze tentoonstelling is de neergestorte ‘Dambuster’, een Brits Lancaster vliegtuig, te Castricum in 1944. De tentoonstelling toont aan de hand van archeologische vondsten, foto’s, prenten en interviews met ooggetuigen dit dramatische oorlogsverhaal. 

Bijzonder aan deze tentoonstelling is het feit dat basisschoolleerlingen van basisschool Helmgras uit Castricum mee hebben geholpen aan de tentoonstelling.

Dambusters
Op 17 mei 1943, tijdens WOII, stortte bij Castricum een Brits vliegtuig neer, dat was geraakt door de luchtafweerbatterij bij Wijk aan Zee. Het toestel was onderdeel van Operation Chastise, ook wel beter bekend als de ‘Dambusters’. Het doelwit van deze operatie waren namelijk de stuwdammen bij het Ruhrgebied, die met speciale stuiterbommen werden opgeblazen. Het vliegtuig was bijna veilig boven zee op de terugweg toen het werd geraakt door de Duitse luchtafweer. De kanonnen vuurden een dodelijk schot op het vliegtuig, dat op het strand van Castricum belandde. Niemand overleefde de crash.

De tentoonstelling
De tentoonstelling Oorlog in de lucht, weerslag in de grond toont de inspanningen van jaren speurwerk naar feiten en overblijfselen over deze vliegtuigramp. Deze unieke verzameling archeologische vondsten, foto’s en prenten vertellen het dramatische oorlogsverhaal van het Britse vliegtuig en de Duitse luchtafweer. Ze vormen het tastbare bewijs van deze vliegtuigcrash en geven aanwijzingen over het kaliber van een bepaald kanon of over het type vliegtuig dat is neergestort. De tentoonstelling maakt WOII weer even tastbaar in het jaar waarin we 75 jaar bevrijding herdenken en vieren waarvan we zijn bevrijd.

Educatief
De nieuwe tijdelijke tentoonstelling is mede door de archeologie uit de omgeving uitermate geschikt om de jongere generatie kennis te laten maken met de Tweede Wereldoorlog. Stichting Kist uit Castricum stelde een omgevingsgeschiedenisproject op voor basisschoolleerlingen en haakt hiermee aan bij de tentoonstelling. Tijdens dit educatieproject zijn ooggetuigen van deze luchtoorlog  aan de hand van archeologische vondsten geïnterviewd en gefilmd door leerlingen van de openbare basisschool Helmgras uit Castricum. Het indrukwekkende resultaat van deze korte documentaires is te zien en beluisteren in de tentoonstelling.

Om het educatieve karakter van deze tentoonstelling te benadrukken is er gekozen voor een striptekening als campagnebeeld . Dit campagnebeeld  is ontworpen door striptekenaar Eric Heuvel (1960). Hij is bekend geworden door de stripreeksen Bud Broadway, Geheim van de tijd en January Jones. De meeste van zijn stripreeksen werden voorgepubliceerd in het Algemeen Dagblad. In 2012 won Eric de prestigieuze ‘Stripschapprijs’ en in 2018 ontving hij de onderscheiding ‘Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw’.