Hooglanders in ons duingebied.

Naar aanleiding van het incident onlangs met een Schotse hooglander op de Posbank, waarbij een vrouw op de horens werd genomen, heeft 'Kijk op Castricum' contact gezocht met de PWN om te vragen hoe het dat zit met de hooglanders in ons duingebied. Waarom grazen ze hier en wat moet je doen als je ze tegenkomt en wat vooral niet?

Door de ziekten myxomatose en VHS is de konijnenpopulatie in ons duingebied met 90% verminderd. De duinen raken overwoekerd met diverse soorten grassen en struiken. De groei daarvan wordt gestimuleerd door stikstof in de lucht, als gevolg van vervuiling door vooral de scheepvaart en het vele vliegverkeer. De verruiging grijpt in een enorm tempo om zich heen. Als dat gras afsterft, ontstaat er een humuslaagje, waarop bomen en struiken gedijen. Om het duin en de begroeiing op peil te houden, moest PWN op zoek naar andere soorten van begrazing. Er is onder andere gekozen voor Exmoor pony's en Schotse hooglanders. Deze grazen vanaf 2004 in het Noordhollands Duinreservaat.

De Schotse hooglanders zijn inmiddels ingeburgerd in het duingebied van PWN. Er lopen een paar honderd koeien en ossen in het Noordhollands Duinreservaat. Dit zijn verschillende kuddes, die worden beheerd door verschillende veehouders, in samenwerking met PWN. Een Schotse hooglander is per definitie een rustig dier, dat eerder zal vluchten dan aanvallen. Maar ook zo'n zachtaardig dier heeft zijn grens. "Je moet weten, dat er zo'n 6 miljoen bezoekers per jaar door het Duinreservaat wandelen of fietsen" vertelt Lydia Slijkerman, boswachter bij het PWN, met portefeuille begrazing en begrenzing. "Zo'n Hooglander ziet er misschien wel aaibaar uit, maar het blijven grote, lompe dieren. Het is niet de bedoeling, dat je, zoals in een dierentuin, de dieren aait, voert of van dichtbij fotografeert". Ze heeft zelfs eens meegemaakt, dat er een kind op de rug van een Hooglander werd gezet voor een leuk kiekje. "Als je een wandeling of fietstocht maakt door ons duingebied, blijf dan altijd alert en laat de dieren nooit te dichtbij komen. Niet omdat ze agressief zijn, maar omdat ze ergens van kunnen schrikken, daarbij onverwachte bewegingen kunnen maken en weg willen rennen naar hun vriendjes in de kudde", aldus Lydia.

Volgens Lydia is het aantal incidenten in ons duingebied op één hand te tellen. Ze vindt het jammer, dat er in het geval van een incident met een hooglander altijd veel commotie ontstaat. "Het is een ras met een goedaardig karakter. In de meeste gevallen is er een aanwijsbare reden voor het gedrag van het dier". Er kunnen bijvoorbeeld jonge dieren in de kuddes zitten, die wel eens gaan racen, gewoon uit enthousiasme. Een Hooglander kan ook zijn grens hebben bereikt, omdat er al veel wandelaars of mountainbikers te dicht langs zijn gekomen. Het komt ook voor, dat het dier stokslagen of schoppen heeft gehad, wat ook niet altijd hoeft te betekenen dat het dier zal reageren.

Mocht je tijdens je fiets- of wandeltocht één of meerdere Hooglanders tegenkomen, houdt dan voldoende afstand, zo'n 25 meter. Communiceer met je stem of met gebaren. In de meeste gevallen zal het dier niets doen, kijkt even en gaat verder met grazen. "Mocht hij toch 'zijn dag niet hebben' klap dan in je handen of wapper met je jas open en dicht om hem weg te jagen. Geef je grens aan. Zorg dat je niet in de baan van het dier staat of loopt en ga achter een boom staan. Ga zeker niet rennen, vooral jonge dieren kunnen hierdoor worden aangespoord. Maak in ieder geval altijd melding via www.pwn.nl". De boswachters en veehouders zullen het dier in de gaten houden en de situatie uitvragen om de reden te achterhalen. Mocht het dier niet te handhaven zijn, wordt het uit de kudde gehaald.

Tekst: Erika Dekker-de Groot