Economiedocent Jac. P. Thijsse College promoveert op excellentie

Ferry Haan, docent economie op het Jac. P. Thijsse College, is in de week van 4 t/m 10 juni gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam. Haan promoveert in de Onderwijseconomie. Tijdens de verdediging van het proefschrift in de Lutherse Kerk in Amsterdam, waren veel leerlingen en docenten aanwezig. Het belangrijkste deel van het onderzoek gaat over excellentiebeleid. Over de effecten van speciale regelingen voor excellente leerlingen is namelijk niet veel bekend. Niemand weet of geld dat wordt uitgegeven aan speciale programma's goed wordt besteed.

Het is bijzonder dat een docent promoveert. Fred Timmermans, bestuursvoorzitter van de SVOK, de stichting waaronder het Jac. P. Thijsse college, het Bonhoeffer College en het Kennemer College vallen, kent naast Haan, maar één ander voorbeeld van een docent die het lukte om tijdens zijn carrière voor de klas, een proefschrift te schrijven. Op het Jac. P. Thijsse College zijn nog twee andere gepromoveerde docenten werkzaam, Paul Buurman voor het vak Duits en Gerard Marees voor het vak Natuurkunde.

Haan heeft op zijn eigen school, en op het Kennemer College en het Bonhoeffer College, speciaal beleid opgezet onder naam Flexcellent. De kern van dit beleid is dat goede leerlingen zelf mogen beslissen of ze naar bepaalde lessen toegaan, of dat ze in dezelfde tijd aan zelf gekozen projecten willen werken. De resultaten van de projecten laten de leerlingen aan het eind van het jaar zien. De projecten die tot stand komen, zijn vaak indrukwekkend.

Leerlingen maken games, apps, leren muziekinstrumenten bespelen, maken muziek, organiseren evenementen, produceren kunst, schrijven boeken, fotograferen, koken, en ga zo maar door. Het is vooral de bedoeling dat leerlingen een product of een dienst maken. In het 'gewone' onderwijs doen leerlingen te weinig met hun handen.

Uit het onderzoek blijkt dat wanneer goede leerlingen deze ruimte krijgen, hun cijfers niet dalen, maar stijgen. Ook blijkt dat meer leerlingen voor natuur-profielen kiezen. De leerlingen presteren, kortom, beter in minder lestijd. Ook na afloop van het onderzoek gaan de scholen door met dit excellentiebeleid. Op het Jac P Thijsse College bestond Flexcellent al voor de tweede, derde en vierde klassen op het VWO. Het is de intentie om dit beleid volgend jaar uit te breiden naar de onderbouw van de HAVO.

Flexcellent is een replica van een populair excellentiebeleid op gymnasia. Haan onderzocht ook één van de eerste scholen die met deze vrijheid voor begaafde leerlingen begon. Op het Stedelijk Gymnasium Nijmegen bestaat al sinds de jaren tachtig het 'Verbredingsbeleid'. De kern is vergelijkbaar met Flexcellent. In Nijmegen verbeteren de cijfers ook en kiezen de leerlingen na hun middelbare school, ambitieuzere studies. Leerlingen die net worden geselecteerd voor dit beleid, kiezen studies die een hoger startsalaris bieden. Het salaris in de eerste baan is 9 procent hoger.

Haan is gepromoveerd bij het Top Instituut voor Evidence Based Educational Research (TIER) van de Universiteiten van Amsterdam, Maastricht en Groningen. Het onderzoek kreeg een subsidie van het Nederlands Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO).